W 2018 roku świętujemy 100-lecie polskiego lotnictwa wojskowego. Z tej okazji w 2017 roku Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, zarządziło potężny projekt fotograficzny. Jego celem miało być wykonanie zdjęć air-to-air wszystkim typom statków powietrznych służących pod znakiem biało-czerwonej szachownicy z pięknymi lub charakterystycznymi elementami polskiego krajobrazu w tle. Miałem zaszczyt być jednym z kilkunastu fotografów, którzy wzięli udział w tych sesjach. W ich trakcie powstały tysiące zdjęć, które w piękny sposób ilustrują nasze Siły Powietrzne zarówno dla ich współczesnych miłośników jak i dla potomnych.
Robiąc te zdjęcia, nieustannie rozbrzmiewały mi w głowie słowa:
„Lotnik skrzydlaty władca świata bez granic” i oczywiście muzyka „Marsza lotników”.
#100lecieLotnictwaWojskowego
Edycja video jak zawsze: Krzysztof Burak

On the occasion of the Polish National-Military Aviation Day, I would like to make my best wishes and good fortune to everyone whom the square mark of polish aviation is close to! :)

In 2018, we celebrate the 100th anniversary of Polish military aviation. On this occasion in 2017, the General Command of the Polish Armed Forces, ordered a powerful photographic project. Its purpose was to take air-to-air photos of all types of aircraft serving under the sign of a white and red chessboard with beautiful or characteristic elements of the Polish landscape in the background. I was honored to be one of the dozen or so photographers who took part in these sessions. Thousands of photos were made during this time, which illustrate our Polish Air Force in a beautiful way both for their contemporary enthusiasts and for posterity.
When I took pictures, I had the following verse ringing in my head: “Aviator – the winged ruler of the world”.

HISTORIA:
 

5 listopada 1918 roku, wykonano pierwszy w historii Polskiego Lotnictwa Wojskowego lot bojowy.

Po południu 2 listopada 1918 roku lotnisko Lwów – Lewandówka, znalazło się w polskich rękach. Udało się przejąć park lotniczy, warsztat naprawczy oraz 18 samolotów, co prawda uszkodzonych ale zdatnych do naprawy. Zdobyte lotnisko należało jednak utrzymać gdyż zbrojne oddziały ukraińskie koniecznie chciały je odbić. 3 listopada sytuacja Polaków stała się bardzo trudna. Na zlokalizowaną niedaleko południowych granic Lwowa stację kolejową Persenkówka zaczęły przybywać transporty Ukraińskich Strzelców Siczowych, którzy mieli stanowić istotną siłę w walkach o strategiczne obiekty na terenie Lwowa. Najbardziej intensywne walki miały miejsce 4 listopada. Udało się wówczas odeprzeć Ukraińców, którzy jednak nie dawali za wygraną i przygotowywali kolejny atak w celu przejęcia lotniska. Nocą z 4 na 5 listopada polscy lotnicy osobiście pilnowali w hangarach remontowanych samolotów. Dwa z nich udało się już doprowadzić do stanu lotnego. Żeby podjąć konkretne działania ppor. obs. Władysław Toruń udał się do Naczelnej Komendy Obrony Lwowa i zameldował o sytuacji na lotnisku. Otrzymał wówczas rozkaz możliwie najszybszego podjęcia bombardowania stacji kolejowej Persenkówka. Rankiem 5 listopada około godziny 10:00 silnik samolotu Oeffag C II (lub Brandenburg C I), zagrał równym rytmem. W kabinach siedzieli por. pil. Stefan Bastyr oraz por. obs. Janusz de Beaurain. Na pokład maszyny lotnicy zabrali kilka bomb i pomknęli na start. Kiedy nadlecieli nad stację kolejową Persenkówka Ukraińcy byli totalnie zaskoczeni. Bastyr i de Beaurain wykonali skuteczny atak zrzucając swój śmiercionośny ładunek i szczęśliwie powrócili na lotnisko. Nalot na Persenkówkę był pierwszym lotem bojowym polskiego lotnictwa wojskowego, świętowanym w kolejnych latach przez lotników. Warto na marginesie wspomnieć iż 5 listopada zostało także opanowane lotnisko w Lublinie. Z inicjatywy Polskiej Organizacji Wojskowej, ppor. pil. Wiktor Ryl po rozmowach z Austriakami przejął oraz zabezpieczył posterunkami wartowniczymi lubelskie lotnisko oraz pięć samolotów wywiadowczych. Rozpoczął również od razu werbunek lotników, z których dość szybko powstał „Oddział Lotniczy w Lublinie” przemianowany pod koniec listopada na 2. Eskadrę Lotniczą. Przejęcie Lubelskiego lotniska przyćmił jednak pierwszy lot bojowy wykonany przez Bastyra i de Beauraina. 5 listopada stał się dla Polskiego Lotnictwa datą niezwykle symboliczną, aż do 1932 roku obchodzoną jako Święto Lotnictwa. Święto to obchodzili lotnicy, jednak nie zostało ono oficjalnie ustanowione. Dopiero przy okazji odsłonięcia Pomnika Lotnika w Warszawie ustanowiono oficjalną datę święta oraz oficjalne obchody.

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie
Marcin Arbuz
Fragment artykułu, który ukazał się w biuletynie „Pod dobrymi skrzydłami” nr 5.2018